Điều trị vô sinh do thiếu năng tinh trùng bằng kỹ thuật IUI

Vô sinh do thiểu năng tinh trùng và IUI

Như chúng ta đã biết trong tất cả nguyên nhân gây vô sinh thì nguyên nhân do nam chiếm tỉ lệ khoảng 30%, trong đó bất thường về chất lượng tinh trùng gặp khoảng 90%, nhiều nhất là thiểu năng tinh trùng (OAT). Thiểu năng tinh trùng là tình trạng suy giảm về số lượng, độ di động hoặc tỉ lệ hình dạng bình thường của tinh trùng. Có nhiều phương pháp hiện được áp dụng để điều trị cho các trường hợp này, nhưng cho đến nay phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) vẫn là một phương pháp được lựa chọn đầu tiên, vì kỹ thuật đơn giản, dễ thực hiện, rẻ tiền và hiệu quả khá tốt.

Điều kiện để thực hiện kỹ thuật IUI, bệnh nhân phải có buồng trứng còn hoạt động, ít nhất một vòi trứng thông. Kết hợp với kỹ thuật IUI là việc kích thích buồng trứng để tăng số lượng nang noãn phát triển nhằm giúp tăng tỷ lệ có thai trong các chu kỳ điều trị.

Đề đánh giá hiệu quả của kỹ thuật IUI đối với những trường hợp thiểu năng tinh trùng. Chúng tôi đã tiến hành tổng kết số liệu trên các chu kỳ điều trị tại Phòng Khám Hiếm muộn Bệnh viện Phụ Sản Từ Dũ năm 2001.

Kết quả

Tổng số có 240 bệnh nhân vô sinh do thiểu năng tinh trùng, được thực hiện 312 chu kỳ trong 1 năm 2001 được tổng kết. Tuổi trung bình của vợ là 31,91 và của chồng là 36,1. Thời gian vô sinh trung bình khoảng 4,04 năm.

Tỉ lệ có thai sau IUI trong 312 chu kỳ điều trị là 14,1%. Đây là tỉ lệ thành công rất khả quan so với các số liệu từ nhiều báo cáo trên thế giới là từ 6% đến 12,8%. Tỉ lệ có thai tính trên số bệnh nhân được điều trị là 18,3%. 

Chúng tôi nhận thấy rằng những trường hợp có mật độ tinh trùng < 10.106/ml, tỷ lệ tinh trùng di động < 20% hoặc mật độ tinh trùng di động sau lọc rửa < 5.106/ml đều không có thai. Trong khi đó, tỉ lệ có thai được cải thiện hẳn ở nhóm bệnh nhân có mật độ tinh trùng > 10.106/ml, tỉ lệ tinh trùng di động > 30% hoặc mật độ tinh trùng di động sau lọc rửa > 5.106/ml (xem bảng 1).

Mặt khác, loại vô sinh cũng như thời gian vô sinh có liên quan đến tỉ lệ có thai, thời gian vô sinh càng lâu càng khó có thai. Tuổi bệnh nhân càng cao buồng trứng hoạt động càng kém, tỉ lệ thành công càng giảm. Do vậy, mặc dù phương pháp IUI đạt hiệu quả khá tốt trong các trường hợp thiểu năng tinh trùng nhẹ, nhưng cũng nên cân nhắc chuyển sang phương pháp điều trị khác có tỉ lệ thành công cao hơn như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI) khi tuổi bệnh nhân lớn, thời gian điều trị lâu hoặc đã thất bại từ 3 lần trở lên với kỹ thuật IUI.

Kết luận

Phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung thật sự hiệu quả trong các trường hợp vô sinh do thiểu năng tinh trùng nhẹ với tinh dịch đồ ban đầu có mật độ tinh trùng > 10.106/ml và tỷ lệ di động > 30%. Với những bệnh nhân lớn tuổi, thất bại sau 3 chu kỳ IUI hoặc mật độ tinh trùng ban đầu < 10.106/ml và tỉ lệ di động <30% thì cần cân nhắc chuyển sang phương pháp điều trị khác thích hợp hơn.

Bảng 1: Kết quả có thai theo chất lượng tinh trùng với IUI trong 1 năm